W ciąży następuje zmiana zapotrzebowania ciała na witaminy i wszelkie składniki odżywcze. Zdarza się, że standardowa dieta nie jest w stanie dostarczyć organizmowi wszystkiego, czego potrzebuje, a konieczne staje się wdrożenie suplementacji. Jakie zasady dotyczące podawania suplementów diety w czasie ciąży należy stosować podczas oczekiwania na dziecko?
Co suplementować w ciąży?
W 2019 roku Światowa Organizacja Zdrowia wydała swoje zalecenia. Nie znalazło się w nich zalecenie rutynowej suplementacji wieloskładnikowej. Wskazano za to, że wdrożenie suplementacji powinno być zawsze poprzedzone badaniami laboratoryjnymi. Coraz częściej stosuje się więc takie podejście. Z kolei w wytycznych Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników z 2020 można znaleźć listę substancji, których suplementacja w ciąży jest bezpieczna i korzystna. Wskazano kwas foliowy, witaminę D3, jod i kwasy DHA, a także kilka innych substancji o nieco mniejszym znaczeniu.
Jod
Niedobory jodu w ciąży mogą wiązać się z poważnymi skutkami, które wpłyną negatywnie na rozwój umysłowy dziecka. Jednocześnie nadmiar tej substancji jest często przyczyną przerostu tarczycy u płodu. Coraz częściej zaleca się regularne, sumienne kontrolowanie stężenia hormonów tarczycy (w szczególności u pań cierpiących na zaburzenia w funkcjonowaniu tego gruczołu), a na podstawie wyników można zalecić optymalną suplementację, która przyniesie oczekiwane skutki.
Witamina D3
W każdej dużej miejscowości – takiej jak Poznań, a także w niewielkich miasteczkach i wsiach, można znaleźć aptekę, która posiada w swoim asortymencie witaminę D3. Jest to witamina wchłaniana ze słońca i na naszej szerokości geograficznej powinna przyjmować ją każda osoba. Niedobory mogą objawiać się np. sennością. Wówczas nawet najlepszy materac ze sklepu Hilding.pl nie jest w stanie zapewnić głębokiego i regenerującego snu. Jednak szczególne znaczenie witaminy D3 uwidacznia się właśnie w ciąży. Reguluje ona bowiem stężenie fosforanów i wapnia, a tym samym determinuje stan mineralizacji kości dziecka i matki. Wpływa też na pracę układu krwiotwórczego.
Żelazo
Bez należytej podaży żelaza niemożliwy jest prawidłowy rozwój płodu, ani powiększanie erytrocytów u matki. Najlepszym sposobem na unikanie niedoborów jest włączenie do diety produktów bogatych w żelazo pochodzenia zwierzęcego. Są to chociażby podroby i jaja. Jednak u kobiet, u których zdiagnozowano niedokrwistość, koniecznie powinna zostać wdrożona suplementacja – najlepiej w postaci tabletek, których uwolnienie jest przedłużone. Takie produkty charakteryzują się biodostępnością na zdecydowanie wyższym poziomie i są polecane przez specjalistów.
Kwas foliowy
Kwas foliowy to witamina B9. Organizm potrzebuje w czasie ciąży zdecydowanie większe ilości tego składnika (w szczególności na początkowym etapie). Jest niezbędny do syntezy DNA – wszystkie komórki człowieka potrzebują go do prawidłowego wzrostu. Kwas foliowy suplementuje się w celu wsparcia prawidłowego rozwoju układu nerwowego, zapobieżenia przepuklinie oponowo-rdzeniowej, a także rozszczepowi kręgosłupa. Obecnie standardem jest włączanie suplementacji nawet miesiąc przed planowaną ciążą. Ciało nie jest w stanie przyswoić należytej ilości kwasu foliowego z dietą i właśnie dlatego łykanie witaminy B9 w tabletkach jest konieczne.
Wchłanianie w ciąży
Wiele czynników wpływa na rzeczywiste wchłanianie substancji odżywczych w ciąży. Przykładowo, żelazo zdecydowanie lepiej wchłania się na czczo, a dzięki suplementowaniu zarówno witaminy D3, jak i wapnia, biodostępność wapnia w organizmie ulega zwiększeniu. Dlatego tak ważne jest przestrzeganie zaleceń lekarza i niepodejmowanie decyzji na własną rękę.
Osoby suplementujące żelazo powinny mieć na uwadze także zapewnienie sobie należytej podaży witaminy C. Kwaśne środowisko sprzyja wchłanianiu i zwiększa skuteczność suplementacji. Warto wiedzieć także, że jelitowe wchłanianie substancji odżywczych może być utrudnione przez błonnik pokarmowy.
Jak wybrać dobry preparat mineralno-witaminowy?
Ilość suplementów diety dostępnych na rynku jest ogromna. Pierwszy wybór, jakiego należy dokonać to podjęcie decyzji, jakie substancje suplementować. Najlepiej zrobić to podczas wizyty u lekarza i sumiennie trzymać się jego zaleceń. Przyjmowanie preparatów o podobnym składzie jest dużym błędem i na dłuższą metę może prowadzić nawet do sytuacji zagrażającej zdrowiu i życiu dziecka. Problemy podczas przebiegu ciąży mogą być wynikiem zarówno niedoboru, jak i nadmiaru określonych witamin.
Na rynku dostępnych jest wiele różnorodnych suplementów diety. Przede wszystkim, warto kupować suplementy w aptece – nie w drogeriach czy sklepach spożywczych. Wówczas zawsze farmaceuta może podzielić się z klientem wartościową radą. Warto też zorientować się w kwestii dostępności suplementów diety, które mają status produktu leczniczego. Jest to potwierdzenie tego, że zostały dobrze przebadane. W ostatnim czasie można znaleźć w aptekach preparaty dedykowane kobietom na różnych etapach ciąży co również może być pomocne podczas dokonywania wyboru. Warto wybierać suplementy z oferty renomowanych marek. Podobnie, jak wygodny materac ze sklepu www.sleepinghouse.pl zapewnia wygodny sen, tak dopracowane preparaty witaminowe są dobrze przyswajalne.
Do tematu suplementacji w ciąży należy podchodzić z pewną rezerwą. Nie zawsze więcej znaczy lepiej! Najważniejsze jest to, aby nie podejmować żadnych decyzji na własną rękę. Wszystko powinno być konsultowane z lekarzem prowadzącym ciążę, aby nie zaszkodzić dziecku.
